Xuôi về mạn Bắc, ghé thăm những làng nghề thủ công truyền thống, để thấy được những dấu ấn văn hóa nghìn năm trên mảnh đất Bắc Bộ. Những hình ảnh đó đã đi vào thơ ca, nhạc họa, vẽ nên một bức tranh mang đậm dấu ấn thời gian của xứ Kinh Bắc. Trong bức tranh muôn màu ấy người ta đặc biệt ấn tượng với làng cổ Thổ Hà, một địa danh nổi tiếng với nghề làm bánh đa nem cổ truyền.
Ai về Kinh Bắc quê em,
Mà nghe quan họ, mà xem làng nghề.
Sông Cầu in bóng trăng thề,
Người đi người ở người về với ai.
Dấu ấn văn hóa nghìn năm Bắc Bộ nơi làng cổ Thổ Hà - Ảnh: Phạm Duy Phong
Từ thành phố Hà Nội chạy xe khoảng 45 phút theo quốc lộ 1A, du khách sẽ tới được Thổ Hà, một làng nghề truyền thống thuộc xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang. Thổ Hà nằm ẩn sâu sau những lũy tre làng yên ả, uốn lượn bên dòng sông Cầu đầy vẻ trữ tình.
Làng Thổ Hà uốn lượn bên dòng sông Cầu thơ mộng - Ảnh: Sưu tầm
Trải qua bao thăng trầm của không gian và thời gian, làng cổ Thổ Hà đã minh chứng cho một vùng đất địa linh nhân kiệt ở xứ Kinh Bắc. Chắc hẳn rằng, nhắc tới vùng quê này, bất cứ ai cũng nhớ tới mảnh đất nổi tiếng bao đời với những làng gốm, làng bánh đa nem cổ truyền, những câu ca quan họ đầy chất thơ, hay quần thể kiến trúc cổ thuần Việt mang đậm dấu ấn của cư dân đồng bằng Bắc Bộ.
Kiến trúc cổ thuần Việt làng Thổ Hà - Ảnh: Sưu tầm
Có dịp du lịch Bắc Giang, du khách sẽ thật sự ngỡ ngàng khi được chứng kiến một không gian yên bình đến lạ, dường như cuộc sống náo nhiệt ngoài kia trở nên lạc điệu vô cùng. Hình ảnh cây đa, bến nước, con đò trở thành một dấu ấn không thể nào quên, thể hiện rõ nét nhất những đặc trưng lâu đời của quê hương phía Bắc.
Những hình ảnh thân thương của làng quê Bắc Bộ - Ảnh: Leonidas
Làng cổ Thổ Hà cuốn hút du khách thập phương bởi sự cổ kính từ hệ thống cổng làng tới những ngôi nhà có niên đại lâu đời. Sự bề thế trong kiến trúc ấy được tạo nên bởi một Thổ Hà xưa kia đã được mệnh danh là một trong ba trung tâm gốm sứ cổ xưa nhất của người Việt. Ở nơi nào, du khách có thể chiêm ngưỡng những tuyệt tác nghệ thuật được làm từ gạch nung và sành tráng nổi không đắp men tuyệt đẹp như ở làng cổ Thổ Hà.
Cổng làng Thổ Hà uy nghi, bề thế - Ảnh: Haidavh
Chiếc cổng làng, khu giếng cổ, những ngôi nhà, ngôi chùa mang hình ảnh của làng quê Bắc Bộ nhưng vẫn phảng phất đâu đó tiếng vọng tha thiết của một làng nghề gốm sứ đã từng nổi danh trong quá khứ. Hồn gốm một thời như còn đọng lại trên những bức tường rêu phong cũ kỹ, những chum, vại, tiểu sành, chĩnh chõ còn được giữ gìn nguyên vẹn trong mỗi gia đình.
Những dấu tích còn sót lại của một làng gốm nổi danh xưa - Ảnh: Sưu tầm
Dấu tích cổ xưa hiển hiện ở kiến trúc đình làng Thổ Hà - Ảnh: Sưu tầm
Theo dòng chảy của thời gian, ngày nay, làng cổ Thổ Hà lại một lần nữa nổi danh bởi nghề làm bánh đa nem với lịch sử 40 năm. Ghé thăm những làng nghề, nhìn đôi bàn tay thoăn thoắt của người thợ, tận mắt chứng kiến những mẻ bánh mới ra lò, được phơi đầy sân để đón ánh nắng mặt trời. Dường như cái nghiệp ấy đã tiếp nối truyền thống muôn đời của tổ tiên, tạo công ăn việc làm cho những hộ gia đình nơi đây đồng thời tạo nên một dấu ấn không thể nào phai mỗi khi nhắc tới địa danh này.
Làng Thổ Hà tràn ngập những phên bánh đa nem - Ảnh: Sưu tầm
Với những bí quyết riêng, bánh đa của làng Thổ Hà nổi danh khắp chốn. Với hơn 400 hộ gia đình gắn bó với nghề cùng tính chịu thương chịu khó của người dân nông thôn miền Bắc, đặc sản bánh đa của Thổ Hà được ưa chuộng khắp mọi vùng miền.
Công đoạn làm bánh đa ở làng nghề Thổ Hà - Ảnh: Sưu tầm
Tới thăm làng cổ Thổ Hà, người ta bắt gặp hình ảnh của những phên bánh đa được phơi ở bất cứ nơi đâu quanh làng quê mộc mạc này. Những mẻ bánh đa sau khi tráng xong được trải đều trên những tấm phên, đến khi khô giòn mang cất trong cót thành chồng.
Hình ảnh đầy quen thuộc nơi làng nghề bánh đa cổ truyền Thổ Hà - Ảnh: Sưu tầm
Đặc thù công việc đòi hỏi khá nhiều công đoạn tỉ mỉ khiến người dân vùng đất này tất bật luôn tay. Họ mong chờ những ngày có nắng để tạo nên những thành phẩm chất lượng nhất, để làm nổi danh hơn làng nghề truyền thống của quê hương.
Ngày nắng ở vùng quê Thổ Hà - Ảnh: Dương Thùy Nguyễn
Một lần du lịch Bắc Giang, ngồi thuyền dạo chơi trên dòng sông Cầu hiền hậu, đắm chìm trong không gian thanh bình, yên ả của làng quê, đón làn gió mát rượi, thăm những di tích mang đậm dấu ấn thời gian, chen mình trong những con đường rêu phong, hun hút nơi ngõ xóm, như trải nghiệm thêm một khía cạnh mới mẻ, đầy chất thơ của cuộc sống.
Yên bình một thoáng Thổ Hà - Ảnh: Leonidas
Không dừng lại đó, trong hành trình phượt Bắc Giang, du khách còn được thưởng thức những làn điệu quan họ mượt mà, tình tứ do các liền anh, liền chị làng cổ Thổ Hà thể hiện.
Hát quan họ trên quê hương Thổ Hà - Ảnh: Sưu tầm
Làng cổ Thổ Hà trong tiến trình hội nhập vẫn giữ trong mình những nét riêng đầy sức hấp dẫn. Chắc hẳn rằng, hiếm có nơi nào, du khách còn có thể chiêm ngưỡng một cách trọn vẹn nhất quần thể kiến trúc cổ xưa, hoài niệm về quá khứ xa xăm của một làng gốm nổi danh và sống vẹn nguyên trong không khí làng nghề bánh đa cổ truyền thời hiện đại.
Nguồn Mytour.vn