Tại Bạc Liêu có khu vườn nhãn cổ đến nay đã trên trăm tuổi. Đây là vườn nhãn đặc biệt nhất ở Đồng bằng sông Cửu Long, là niềm tự hào của người dân địa phương và còn là điểm thu hút khách phương xa đến tham quan. Vườn nhãn cổ Bạc Liêu rộng khoảng 230ha, chạy dài trên 1km đi qua 2 xã Hiệp Thành và Vĩnh Trạch Đông, thuộc thị xã Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu.
Cách trung tâm thị xã Bạc Liêu chừng 6km về hướng Nam, vườn nhãn Bạc Liêu là những giồng nhãn ngút ngàn xanh tốt kéo dài trên 10km đi qua hai xã Hiệp Thành và Vĩnh Trạch Đông với diện tích lên tới 230ha. Thiên nhiên hào phóng ban tặng cho Bạc Liêu những giồng đất bồi màu mỡ ven biển, đã trở thành đất lành cho hai giống nhãn Su-bic và Tu-huýt di thực từ Trung Hoa bén rễ và tồn tại cả trăm năm, có cây to tán lớn, ánh nắng mặt trời khó lọt vào đến gốc nhãn tạo nên những điểm nghỉ ngơi, ăn uống rất lý tưởng.
Vườn nhãn trĩu quả
Nhãn Su-bic có trái to, vỏ mỏng, cơm dày, mùi thơm và vị ngọt, còn nhãn Tu-huýt có trái nhỏ hơn, cơm dày, vị ngọt và hạt nhỏ. Trong hai giống nhãn này thì Su-bic tỏ rõ ưu thế và được nhiều thực khách ưa thích. Theo truyền tụng, chính ông Trương Hưng là người đã đưa các giống nhãn này về trồng trên các giồng cát Bạc Liêu. Hiện tại vườn nhãn lớn nhất rộng tới 3ha của gia đình ông Trương Kiết tại ấp Chòm Xoài, xã Hiệp Thành (hậu duệ đời thứ ba của ông Trương Hưng) vẫn còn gốc nhãn do cụ Trương Hưng trồng đầu tiên, nay đã trở thành cổ thụ với gốc lớn hai người ôm không xuể.
thường thức đờn ca tài tử dưới vườn nhãn cổ
Nếu thời gian đầu nhãn Bạc Liêu cứ đến tháng Năm là trổ bông và sau 4 tháng là vào mùa thu hoạch, thì từ năm 1965 khi cải tạo lại hệ thống tưới tiêu từ giếng khoan, người dân Hiệp Thành đã chủ động được thời vụ để nhãn cổ cho ra trái sớm hơn với năng suất trung bình mỗi cây từ 300 - 400kg / vụ. Nhưng đến nay do bị già cỗi và thoái hóa, cây thường xuyên bị sâu bệnh tấn công và năng suất giảm, bên cạnh thị trường nhãn trong những năm gần đây cũng liên tục bị rớt giá nên hàng loạt nhà vườn đã phải bấm bụng đốn bỏ nhãn cổ để chuyển sang trồng những loại cây khác hoặc những loại nhãn mới như xuồng cơm vàng, tiêu da bò… vừa cho năng suất cao lại vừa có thể quay vòng nhanh khi ứng dụng phương thức 2 năm 3 vụ.
Những gốc nhãn hàng trăm năm tuổi
Đứng trước thực trạng đáng buồn khi những cây nhãn cổ cứ lần lượt ra đi, Thị xã Bạc Liêu và ngành Du lịch đã sớm có sự quan tâm, đề ra kế hoạch kết hợp khu vườn nhãn cổ với hoạt động du lịch sinh thái và văn hóa, tạo nên hệ thống liên hoàn Vườn Chim - Nhà Mát - Vườn Nhãn phục vụ khách tham quan và du lịch. Thực tế trong khoảng mươi năm trở lại đây, nhiều hộ dân ở 2 xã Hiệp Thành và Vĩnh Trạch Đông đã năng động thiết kế lại vườn nhãn cổ thành những điểm du lịch sinh thái, những quán càfé hay những quán bánh xèo được nhiều người biết đến.
Tham quan vườn nhãn, sẽ thú vị biết bao khi được nằm dưới những tán nhãn cổ thụ đung đưa đón ngọn gió mát từ biển thổi vào, cảm nhận cái không gian ngọt ngào mùi hương nhãn và thả hồn cho những suy ngẫm miên man về đời cây - đời người trong mối tương quan nhân quả…
