Ngang qua một con suối miền Tây Bắc khi chiều xuống, không ít du khách bị hút hồn bởi vẻ đẹp của những sơn nữ thấp thoáng ẩn hiện dưới làn nước mát.
Cộng đồng người Thái coi những bến sông không chỉ là dòng nước gột bỏ dơ bẩn trên cơ thể mà còn là không gian sinh hoạt cộng đồng, nơi hội tụ sự sung túc, phồn thực và phô trương vẻ đẹp kín đáo, nhuần nhị. Do vậy, trên những dòng suối chảy qua những bản làng người Thái có thể thấy những sinh hoạt hàng ngày như: giặt đồ, làm thịt súc vật, giã gạo, lấy nước và… tắm.
Phụ nữ Thái ngay từ nhỏ đã được học “tắm tiên” như học một môn nghệ thuật, “tắm tiên” trở thành một nét đặc sắc trong sinh hoạt cộng đồng miền Tây Bắc.
Giữa trời đất bao la, núi rừng trùng điệp người Thái ở xã Tú Lệ (Văn Chấn, Yên Bái) không kể già, trẻ, nam, nữ bao đời nay vẫn luôn tự nhiên trút bỏ xiêm y để cùng tắm chung bên bờ con suối Nặm Lung.
Người dân xã Tú Lệ đã xây hai chiếc bể nhỏ bên con suối Nặm Lung nơi có mạch nước ngầm quanh năm ấm nóng làm nơi tắm công cộng.
Tắm nước nóng được coi là cách thư giãn của người dân Tú Lệ sau một ngày làm việc mệt mỏi. Chiều chiều người dân nơi đây lại nô nức cùng nhau đi tắm, tiếng cười nói rộng ràng bên con suối kéo dài đến nửa đêm.
Qua dòng Púng Hon, bản Liềng, xã Mường Lèo, huyện Sốp Cộp, tỉnh Lai Châu mỗi buổi chiều, du khách lại bắt gặp khung cảnh các sơn nữ ngâm mình trong làn nước mát nên thơ.
Xung quanh khu suối tắm của sơn nữ chỉ có chiếc liếp tre che chắn sơ sài nhưng ngay từ nhỏ con gái Thái đã được học cách “tắm tiên” mà vẫn kín đáo.
Khi các sơn nữ ngồi hẳn xuống ngâm mình cũng là lúc chiếc váy được cuốn cao lên đầu ôm gọn lấy mái tóc mây búi cao khoe chiếc gáy trắng ngần một cách khéo léo. Ẩn hiện giữa làn hơi nước mờ ảo là thân hình các cô gái Thái với cơ thể đầy đặn, bờ vai trắng mịn…
Vào những buổi chiều nóng nực, dọc suối Nậm Lay - con suối từ Mường Tùng chảy dọc Mường Lay và thị xã Lai Châu thường hay gặp cô gái váy cuốn đội đỉnh đầu tắm tiên phơi mình trên dòng suối mát. Nếu bạn "vô tình" phải lội qua gần chỗ tắm, họ sẽ thả váy xuống dần theo mực nước - cạp váy lửng lên bờ.
Dòng nước trong vắt chảy nhẹ nhàng chỉ vừa đủ để khiến mặt suối lăn tăn gợn sóng như muốn ngăn những ánh mắt tò mò của những chàng trai bản vô tình đi ngang.
ẻ đẹp chân chất, trong sáng đến mức thánh thiện của các cô gái Thái đã trở thành nguồn đề tài và cảm hứng vô tận cũng như làm nên sức sống cho bao tác phẩm thơ, ca…
