Fort Santiago không giống như thành cổ ở bất cứ nơi đâu trên thế giới bởi vị trí đặc biệt của nó – một thành quách được xây dựng trên một cửa sông và là thành cổ mang dáng dấp kiến trúc châu Âu nằm ở một đất nước châu Á.
Sau chuyến bay đêm gần 3 tiếng đồng hồ với hãng hàng không Cebu Pacific Airlines từ thủ đô Hà Nội, chúng tôi đặt chân đến Manila, thủ đô của đất nước nghìn đảo Philippines. Mới chỉ hơn 5 giờ sáng ở đây mà mặt trời đã lên cao lắm, ánh nắng đã vàng lắm. Đường phố thênh thang nên chỉ chưa đầy 30 phút sau chúng tôi đã có mặt ở khách sạn nằm bên vịnh Manila xinh đẹp.
Khác hẳn với những gì nghe được về giao thông tại Manila nên tôi ngầm đoán, có lẽ do hôm nay là cuối tuần nên mình mới may mắn đến vậy. Thời tiết nắng mà dễ chịu, giao thông thông thoáng, nụ cười con gái Philippines ẩn chứa những nét đẹp Latinh mê hồn… Tôi đã mến Philippines bởi những ấn tượng đầu tiên như thế.
Ngày đầu trong hành trình khám phá 7 ngày cùng đoàn Amazing Photo Tour, chúng tôi dành thời gian để đến thăm pháo đài cổ Santiago. Nằm ngay gần cửa sông, về phía bắc của vịnh Manila, pháo đài cổ Santiago là một công trình đồ sộ ghi lại dấu tích về một thời kỳ lịch sử dài hơn 3 thế kỷ của Philippines.
Cách đây gần 450 năm, Tây Ban Nha đặt chân đến cai trị đất nước Philippines, họ đã cho xây dựng một khu vực phòng thủ ngay bên trên cửa sông Pasig tại thị trấn cổ Intramuros thuộc Manila. Một hệ thống tường thành bao quanh khu vực rộng tới 64 ha, có hào sâu xunh quanh để chống lại sự đấu tranh của người dân bản địa. Trong suốt gần 20 năm đầu, khu tường thành này được xây bằng hàng trăm nghìn mét khối gỗ. Đến năm 1950, ông Santiago – Tổng đốc đầu tiên của Manila đã cho phá bỏ các khối gỗ này và thay vào đó là những phiến đá dày 10m. Các tháp canh cũng được xây dựng thêm, cùng một pháo đài được đặt bởi chính tên của ông Fort Santiago. Phía trong cùng của pháo đài kiên cố là ngục tối với các chuồng cọp dùng để giam cầm tra tấn tù chiến tranh. Trong suốt thời kỳ đô hộ của quân đội Tây Ba Nha suốt hơn ba thế kỷ và thế chiến thứ II, nơi đây đã giam cầm hàng nghìn anh hùng chiến đấu vì sự độc lập cho Philippines. Đây cũng là nơi giam cầm người anh hùng dân tộc José Rizal, trong lúc này ông viết tác phẩm My Last Farwell nổi tiếng đánh thức tinh thần yêu nước đấu tranh giành độc lập của người dân Philippines. Phong trào đấu tranh đòi dân quyền càng bùng lên mãnh liệt, để rồi nước Cộng hòa Philippines ra đời vào năm 1898.
Là tổng hành dinh của quân đội Tây Ban Nha trong suốt thời kỳ đô hộ, cũng như chứng nhân lịch sử của những cuộc chiến đẫm máu giữa Mỹ với Tây Ban Nha cuối thế kỷ 19, hay Mỹ với Nhật trong Thế chiến thứ 2…, Fort Santiago giờ đây bị hư hại phần lớn do trận động đất dữ dội năm 1645 và bom đạn Mỹ dội xuống suốt thế chiến thứ 2 nhưng chính những tàn dư dấu tích ấy càng cuốn hút khách du lịch khám phá và mong một lần được đặt chân đến thăm di tích lịch sử cổ xưa này.
Ngày nay, nhiều cây xanh được trồng thêm trong khuôn viên của tường thành, nhiều thảm cỏ xanh và tượng tưởng niệm được đặt dọc lối dẫn khách từ cửa vào với con hào và cổng tường thành. Chỉ với 75 Peso, khoảng gần 40,000 VNĐ cho vé vào cửa bạn đã hoàn toàn có thể tự do khám phá khu di tích cổ xưa này. Bạn có thể chọn thuê một chuyến xe ngựa để đi lại ngay trong thành, vừa nghe tiếng vó ngựa gõ nhè nhẹ trên đường, vừa nghe câu chuyện kể thú vị về thành cổ bởi chính những người quản ngựa, thả trí tưởng tượng quay trở về cách đây 300 năm trước, chứng kiến cảnh hàng trăm nghìn nô lệ thuộc địa lao động khổ sai để xây dựng nên thành trì kiên cố này, cùng hàng nghìn tù chiến tranh đã bị hành quyết, lao động khổ sai nơi đây… Thế nhưng, tôi vẫn khuyên bạn nên tự mình đi bộ sâu vào bên trong, bạn có thể tự tay sờ vào từng phiến đá đen xù xì, tựa mình vào thành hào hay leo bộ lên phía trên của tường thành để nhìn xuống, thấy tổng thể cả một vùng chiến hào kiên cố của lính Tây Ba Nha ngày trước.
Muốn hiểu kỹ hơn về lịch sử pháo đài Fort Santiago, bạn có thể dành ra 5 phút để xem một đoạn phim ngắn được dựng lại kể về quá trình xây thành quách, quá trình phục hồi sau thảm họa động đất và chiến tranh; hay xem triển lãm các bức ảnh và hiện vật của quá trình đấu tranh, chịu gian khổ của tù chính trị vì một Philippines độc lập.
Fort Santiago được lựa chọn là một điểm không thể không đến trong hành trình du lịch đến Philippines của du khách, đây cũng trở thành địa điểm chụp hình cưới của các cặp đôi và điểm chụp thời trang của rất nhiều tạp chí thời trang nổi tiếng quốc tế.
Những bước chân lang thang dẫu có mỏi, bạn vẫn cảm thấy thật thỏa mãn khi ngồi dưới bóng mát của vườn tre, thưởng thức một hớp nước mát và trải tầm mắt ra phía xa để trí tưởng tượng đưa mình quay trở về quá khứ…!
Chiêm ngưỡng một số hình ảnh ghi lại tại Fort Santiago:
